توسعۀ مدلی برای ارزیابی و رتبه‌بندی پروژه‌های عمرانی با توجه به احتمال وقوع ریسک و تأثیر آن در عملکرد ساخت (مورد مطالعه: معاونت مهندسی و مجری طرح‌های عمرانی یک رده نظامی)

افزایش سرمایه‌گذاری در بخش‌های عمرانی در نیروهای مسلح، علاوه بر تأمین نیازهای اساسی می‌تواند تأثیر مثبتی در پیشبرد اهداف راهبردی داشته باشد، لیکن در راه رسیدن به این اهداف، ریسک‌هایی وجود دارد که لازم است پیش از شروع هر پروژه، این موارد شناسایی و کنترل شود. در این خصوص هدف اصلی این مقاله، شناسایی، ارزیابی و مدیریت ریسک پروژه‌های عمرانی یک رده نظامی از نیروهای مسلح ایران، با یک رویکرد تلفیقی فنون تصمیم‌گیری چند معیاره است. این رویکرد می‌تواند به‌عنوان ابزاری مناسب در خصوص سنجش ریسک‌های ساخت پروژه‌های عمرانی، برنامه‌ریزی جهت کنترل آنها و شناسایی پروژه‌های کم‌ریسک استفاده شود. در این پژوهش ابتدا با مطالعه کتابخانه‌ای، ریسک‌های ساخت پروژه‌های عمرانی استخراج می‌شود. سپس در مرحله اول رویکرد پیشنهادی، با کمک فنِ تحلیل سلسله‌مراتبی و نظرات خبرگان، ریسک‌های شناسایی‌شده بر اساس احتمال وقوع نسبت به یکدیگر، وزن‌دهی می‌شوند. در مرحله دوم تحقیق با بررسی میزان تأثیر ریسک‌های شناسایی‌شده در عملکرد ساخت و با کمک نظرسنجی دوم و روش ویکور، شناسایی پروژه‌های کم‌ریسک میسر می‌شود. نتایج مرحله اول نشان می‌دهد، ریسک‌های مربوط به نظارت، طراحی و ساخت و همچنین مسائل مالی و اعتباری در میان زیرگروه‌های اصلی از لحاظ احتمال وقوع نسبی با ضرایب 38/0 و 28/0 در رتبه اول و دوم قرار داشته و ریسک‌های مربوط به حوادث جغرافیایی و اقتصادی با ضریب اهمیت 13/0 در رتبه آخر قرار دارد. همچنین خروجی نظرسنجی در مرحله دوم، بیانگر فهرستی از پروژه‌های عمرانی رتبه‌بندی شده بر اساس میزان تأثیر ریسک‌ در عملکرد ساخت آنهاست.